Een bloemlezing van de historie
In 1855 telde Zwijndrecht 402 huizen met zo'n 2100 zielen die "van warmoeziederij en tuinderij hun bestaan hielden". Ook waren er toen vier zoutketen, een fabriek van vensterglas, stolpen en glazen dakpannen (de enige in ons land), een flessenfabriek, drie scheepstimmerwerven, een brouwerij, een chocoladefabriek, een trasmolen, twee oliemolens en een korenmolen.
Vanaf de Noord stond buitendijks eerst de Chemische fabrieken van C. van Epenhuysen, waar ook de molen Welgelegen stond. Deze diende ook nog als Rottingfabriek van de fa. Vliegenthart, welke eerst de oliemolen daarvan exploiteerde. Dan volgt de watertoren van de gemeente, die in 1897 werd gesticht. Dan volgde het terrein van Gijsbers, later Zwanenburg. Daarnaast de Glasfabriek van A. van Hoboken Jr. te Rotterdam.
Vervolgens de losplaats Zomerlust, dan het Veer, dan het Zoompje met Gebr. Van Namen, Scheepstimmerwerf, Jute-industrie; Oliefabriek Howard & Co., A. Visser en Co. De spoorbrug. De Verenigde Chemische Fabrieken korte tijd ook wel de kunstmestfabriek N.V. Internationale Guano en Superphosfaat fabriek, dan kwamen de terreinen van de Ver. Zeepfabrieken gelegen beneden de Stenen Kamer (het Oude Veer) van Meerdervoort op Dordt. Later kwam hier ook Ant. Jurgens Oliefabrieken.
Wandelen we in 1903 langs de rivier, dan zien we het volgende. Onze wandeling begint bij de watertoren. Langs de dijk bij de Oostkeetshaven is er de Zoutkeet Dolfijn en op de hoek van deze haven en de rivier een grote glasfabriek. Dan komen we aan bij de loswal, het Zomerlust. Twee zaadhandelaren hebben hier hun pakhuizen en in een soort insteekhaven liggen hier tot 1903 de tuindersvletten. Daarna komen we bij het Veerplein, bedrijvigheid alom. De veerponton naar Dordrecht, waar passagiers met hun paard en wagen van West- naar Zuid-Nederland overgezet moesten worden. Ook vinden we hier het aanlegsteigertje van Hannes de Tor, voor de lijnschepen die hier een tussenstop maken. (Stoomboot-Vervoersbedrijf "Thor" van rederij A. Smit had hier haar aanlegplaats in de route Rotterdam-Willemstad, het zogenaamde Thor-hoofd. Johannes Plaisier (bijnaam was Hannes den Thor) verzorgde de vrachtgoederen van deze onderneming.
Even verder de Scheepswerf van Kooiman, dan de oliemolen "Schiedam", een jutezakkenhandel en de Rijstpelmolen. Daarna komen er nog enkele Zoutketen en de gasfabriek, beide gelegen aan de Westkeetshaven. Op de hoek van deze haven de houthandel Visser en vervolgens de houten roeivlettenwerf van Visser. Beneden de brug de Guanofabriek "Albatros". De grondstof voor deze fabriek werd aangevoerd door grote zeilschepen vanuit Chili, via Kaap Hoorn. Binnendijks een paar straten en de tuinderijen en landbouwbedrijven.
Eveneens in 1903 startte in Zwijndrecht de eerste groenteveiling, die dagelijks plaatsvond op het Zomerlust. De veiling was een grote vooruitgang voor de tuinders. Voor deze mannen was het roeien naar Rotterdam voorbij en de tuindersvrouwen hoefden niet meer naar de markt in Dordrecht met manden groenten voor de verkoop.
Het Zomerlust was een geschikte plaats voor de afvoer van deze producten naar Rotterdam, met het beurtschip "Maria" van schipper Van der Linden. Bij grote afvoer, of om tijd te winnen, werd er een extra boot ingezet. Er werd dan een beroep gedaan op de sleepboot "Broedertrouw I". Deze boot werd volgestouwd met manden aardbeien of andere producten en met een grote rookwolk uit de schoorsteen snelde men naar de lijnboot "Batavier" te Rotterdam. Wanneer de "Maria" en de "Broedertrouw I" gelost waren, vertrok de "Batavier" naar Londen, waar men de volgende ochtend van de verse Zwijndrechtse aardbeien kon genieten.
Klik op de link voor uitgebreide informatie binnen de rubriek Bedrijfsleven.
